Ekonomia danych

W ostatnich latach nastąpił skok w zakresie wykorzystania informacji. Dzięki dużym zbiorom danych firmy mogą bardziej precyzyjnie docierać do klientów i oferować im usługi wyższej jakości, a w ten sposób zwiększać zysk. Dane pozwalają również optymalizować wydajność procesów wewnątrz firmy. Od ilości danych ważniejsze jest jednak faktyczne czerpanie informacji z nich i przekształcanie wiedzy w działanie.

Sklep z przyszłością

W roku 2018 aż 92% czołowych firm handlowych sektora odzieżowego w USA zrealizowało projekty z wykorzystaniem identyfikacji za pomocą fal radiowych (radio-frequency identification, RFID)¹. Znacznik ten jest stosowany w sprzedaży detalicznej jako alternatywa dla systemu kodów kreskowych. Możliwość dokładnego śledzenia i uzupełniania zapasów wpływa na wyższą sprzedaż oraz większe zadowolenie klientów. Z danych zebranych przez GS1 Polska wynika², że po wdrożeniu technologii RFID firmy odnotowują wzrost sprzedaży – od 1,5% do 5,5%.

Flagowym przykładem takiej implementacji jest jedna z najbardziej popularnych sieci, oferujących sprzęt i odzież sportową, DECATHLON. Firma rozpoczęła wdrażanie RFID już w 2010 r., by umożliwić klientom większą dostępność towarów oraz skrócić czas obsługi. Ponadto sklepy wymagały dokładniejszej inwentaryzacji i zmniejszenia strat związanych z kradzieżami. Wiosną 2014 r. prawie wszystkie centra logistyczne DECATHLON korzystały z systemów identyfikacji produktów opartych na RFID, osiągając cztery lata później poziom 99,6% oznakowania asortymentu. W roku wprowadzenia technologii identyfikacji radiowej DECATHLON zanotował wzrost sprzedaży o 11% przy spadku poziomu kradzieży zewnętrznych i wewnętrznych o 9%. Ponadto zwiększyła się szybkość inwentaryzacji fiskalnych o 23%, a czas poświęcony na ten proces skrócił się o 10 godzin w skali miesięcznej w każdym ze sklepów.

Dane po kolei

Jak się okazuje, RFID nie musi ograniczać swojego zastosowania jedynie do handlu detalicznego. Dane udostępniane za pomocą nośników radiowych podbijają różne sektory, w tym logistykę kolejową. W 2012 r. zarząd PKN ORLEN postawił sobie za cel zoptymalizowanie procesów logistycznych przy użyciu identyfikacji radiowej. Wykorzystanie RFID miało pomóc w inwentaryzacji, w czasie rzeczywistym taboru kolejowego, zarówno należący do PKN ORLEN, jak i do firm zewnętrznych. Oprócz identyfikacji i możliwości śledzenia zakładano również usprawnienia w obszarze formowania składu pociągów i transferu pojazdów szynowych. Wprowadzenie pilotażowego projektu trwało kilka lat i zaowocowało budową kompleksowej sieci identyfikacji radiowej. Na terenie całej Polski zainstalowano 101 bramek RFID oraz wydano około 200 kart RFID. Dane zakodowane w znacznikach są odczytywane przez bramki oraz personel z czytnikami mobilnymi. Następnym krokiem było połączenie technologii RFID z systemem GPS lokomotyw, w celu śledzenia pociągów w trasie. W efekcie zwiększono bezpieczeństwo transportu oraz poprawiono planowanie zapasów w sieci dystrybucyjnej. Przyspieszono również procesy związane z formowaniem składu oraz ograniczono obsługę dokumentów papierowych. W rezultacie nastąpił spadek liczby błędów w systemie wspomagającym obsługę transportu kolejowego.

Świadomość konsumentów mięsa i wędlin jest o wiele wyższa niż kilka lat temu: coraz częściej poszukują oni konkretnych informacji o produktach, składzie czy o miejscu produkcji mięsa. Przepływ danych produktowych jest więc ogromnie ważny w branży mięsnej, nie tylko ze względów bezpieczeństwa, ale i budowania wiarygodności producenta. Przekazywanie danych o produktach do sklepów i sieci handlowych to wyzwanie technologiczne, które wymaga zastosowania cyfrowych narzędzi.

Dotychczasowy, przestarzały system synchronizacji danych w postaci papierowych lub excelowych kart produktowych zastąpiła platforma „Broker mięsny”. Narzędzie to uwzględnia aspekty automatyzacji oraz umożliwia zastosowanie standardów identyfikacyjnych i komunikacyjnych GS1. Platforma pozwala na sprawne wprowadzenie oraz przetwarzanie między partnerami danych, co gwarantuje jeden standard wzorca kart produktowych. Możliwość załączania zdjęć w różnych formatach oraz dodawania informacji wskazanych przez producenta i odbiorcę poprzez interfejs API daje efekt synergii. Zebranie danych w jednym miejscu skraca czas ich obsługi i pozwala tym samym obniżyć koszty. Generowana u producenta informacja o aktualizacji danych jest wysyłana do wszystkich odbiorców jednocześnie. Dane produktowe zamieszczone przez producenta w „Brokerze mięsnym” mogą być widoczne wyłącznie dla wskazanych odbiorców lub dla całej konkurencji.

Dane odgrywają ogromnie ważną rolę w identyfikacji leków i wyrobów medycznych. Niestety błędy w tym procesie są dosyć powszechne: ręczne wpisywanie danych z użyciem klawiatury powoduje ryzyko pojawienia się 1 błędu na 100 znaków. W Wielkiej Brytanii w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2010 r. zgłoszono 526 186 incydentów związanych z pomyłkami w przyjmowaniu i przepisywaniu leków. Każdego roku, w samych Stanach Zjednoczonych, od 7000 do 9000 osób umiera w wyniku błędów medycznych. Dodatkowo tysiące pacjentów doświadcza działań niepożądanych lub innych powikłań związanych z nieodpowiednimi lekami. Całkowity koszt opieki nad pacjentami, którzy ponoszą tego konsekwencje, przekracza 40 mld USD rocznie!

Z pomocą przychodzą kody kreskowe GS1, ograniczające ryzyko błędu do 1 na 10 mln znaków, co oznacza zredukowanie o połowę liczby zdarzeń niepożądanych, związanych z błędami w podawaniu leków pacjentom. Automatyczna rejestracja podania leków pozwala lepiej kontrolować koszty leczenia pacjenta oraz poziom zapasów dostępnych leków, a w efekcie unikać nadmiaru lub ich przeterminowania.

Przyszłość pisana danymi

Potencjał danych jest ogromny, a ich zastosowanie bardzo szerokie. Odpowiednie ich wykorzystanie wpływa zarówno na bezpieczeństwo, jak w przypadku branży medycznej czy mięsnej, ale również i na efektywność pracy – w sklepach bądź na kolei. Jednak to dopiero początek możliwości. Ekonomia danych już zrewolucjonizowała wiele gałęzi przemysłu, a efekty będą bardziej widoczne, gdy zastosowanie rozwiązań do inteligentnego przetwarzania danych osiągnie masę krytyczną.

Na horyzoncie pojawia się już kolejna fala zmian, jaką niesie ze sobą sztuczna inteligencja. Organizacje, które będą w stanie skutecznie wykorzystać dodatkowe możliwości optymalizacji, bazujące na rozwiązywaniu problemów i rozumieniu języka naturalnego, wytworzą znaczącą wartość i staną się pionierami na rynku.