GS1 W BRANŻY TSL W DOBIE CYFROWEJ TRANSFORMACJI

W dzisiejszych czasach zarówno producenci, jak i firmy handlowe czy logistyczne, potrzebują wiedzieć dokładnie, gdzie w danym momencie jest ich towar, od kogo ten towar pochodzi i kiedy należy spodziewać się jego dostaw. Dlaczego globalne standardy GS1 są tak przydatne w dobie cyfrowej transformacji?

Po pierwsze, łańcuchy dostaw nie są już tak ustalone i zamknięte jak dawniej. Zmieniające się trasy ruchu produktów wymagają nieustannego dostosowywania się do różnych źródeł informacji o nich. Po drugie, własna informacja o przesyłce i jej miejscu lokalizacji to obecnie zbyt mało. Coraz częściej pojawia się potrzeba szybkiego połączenia danych z różnych źródeł – tym bardziej że cyfrowe platformy czy marketplace powstają jak grzyby po deszczu i potrzebują możliwości sprawnej wymiany informacji z innymi bazami danych.

Krajowe organizacje GS1 na całym świecie zacieśniły i zintensyfikowały w ostatnich latach współpracę w ramach Centrum Doskonałości Transportu i Logistyki. Centrum gromadzi i udostępnia międzynarodowy know-how w zakresie digitalizacji procesów transportowo-logistycznych oraz promuje rozwiązania i dobre praktyki zapewniające interoperacyjność systemów IT w środowisku logistycznym. W latach 2021-2023 Centrum Doskonałości TSL będzie koncentrować się w szczególności na czterech kluczowych obszarach, najistotniejszych obecnie z punktu widzenia osiągnięcia pełnej widzialności w łańcuchu dostaw (end-to-end visibility). Obejmują one transport morski i śródlądowy, drogowy i multimodalny, transport bezpapierowy oraz obszar celny.

Dzisiaj bardzo niewiele firm jest w stanie osiągnąć pełną widzialność przemieszczanych towarów. GS1 rozpoczęło właśnie pracę nad nowymi wytycznymi ułatwiającymi wdrożenie wspólnych rozwiązań dla śledzenia ruchu i pochodzenia (ang. Track & Trace) w sektorze TSL, zarówno przesyłek, jak i zawartych w nich towarów. Wytyczne będą koncentrować się na usługach logistycznych i tworzeniu powiązań między handlem (perspektywa sprzedających i kupujących) a transportem (perspektywa firm transportowo-logistycznych).

Dla Polski to szczególnie ważne, gdyż polskie firmy obsługują ponad 30% drogowego transportu międzynarodowego i ponad 17% transportu w ogóle w całej Unii Europejskiej. Istniejąca infrastruktura logistyczna powoduje, że już dziś jesteśmy krajem z ogromnym potencjałem, by być tranzytową bramą między Azją a Unią Europejską.

Porty są ważnymi ogniwami w wielu łańcuchach dostaw. Według danych Bałtyckiej i Międzynarodowej Rady Żeglugowej ok. 90% całego światowego handlu jest transportowane drogą wodną.Stąd konieczność włączenia danych wykorzystywanych w środowisku portowym w strumień informacji w łańcuchach dostaw. W efekcie międzynarodowych prac ze stowarzyszeniami z tej branży GS1 jest obecnie zaangażowane w dwie inicjatywy. Pierwsza to Port Information Manual, rekomendująca wykorzystanie standardów GS1 do digitalizacji komunikacji między partnerami w środowisku portowym. Druga to Globalna Platforma Danych Lokalizacyjnych, zapewniająca dostęp do danych logistycznych związanych z infrastrukturą portów morskich i śródlądowych.

Z kolei transport drogowy czeka chyba największa transformacja. Digitalizacja w tym sektorze dotyczy już nie tylko administracji i procesów wewnętrznych, ale usprawniania istniejących procesów biznesowych i tworzenia nowych, np. związanych z kontrolą warunków fizycznych w procesie transportu. To dla tego sektora GS1, we współpracy ze swoimi Uczestnikami, stworzyło wdrażany właśnie na całym świecie nowy standard etykiety transportowej Scan4Transport. Nowa etykieta umożliwi zapis informacji niezbędnych dla wszystkich interesariuszy oraz powiązanie przesyłki z informacjami o jej ruchu, bez względu na rodzaj i ilość operatorów uczestniczących w jej transporcie.

Niektóre większe firmy logistyczne korzystają już z elektronicznych systemów zleceń transportowych i zarządzania fakturami. Powstają platformy logistyczne, które udostępniają takie rozwiązania również dla mniejszych firm. Jednak możliwość stosowania dokumentów elektronicznych jest w wielu przypadkach ograniczona. Gdy nie ma przepisów krajowych, zezwalających na stosowanie elektronicznej postaci dokumentu CMR, tzw. eCMR, przewoźnik musi nadal posiadać papierowy list przewozowy. Organizacje GS1 w Hiszpanii, Niemczech i Polsce razem z firmami ze swoich krajów pracują nad rozwiązaniem pośrednim, które pozwoli na wdrożenie cyfrowego obiegu dokumentów do momentu uchwalenia odpowiednich przepisów. GS1 Polska prowadzi projekt Paperless, w realizację którego włączyły się największe firmy w Polsce, m.in. Jeronimo Martins i Raben.

Dzisiaj aż 40% przesyłek poza granicami traci tzw. tracking. GS1 od lat współpracuje ze Światową Organizacja Celną (WCO) nad wykorzystaniem standardów GS1 do usprawnienia transgranicznego ruchu towarów. Już od 2011 r. WCO rekomenduje stosowanie Globalnego Numeru Jednostki Wysyłkowej (GSIN), w pełni zgodnego z normą ISO/IEC 15459, jako numeru referencyjnego przesyłki przy zgłoszeniu celnym (tzw. numer UCR). Z kolei Europejski Komitet Normalizacyjny wybrał w roku 2016 numer SSCC (Serial Shipping Container Code – Seryjny Numer Jednostki Logistycznej) jako rekomendowany standard do oznaczenia transgranicznych przesyłek paczkowych.

Powiązanie procedur celnych z budowanymi właśnie globalnymi rejestrami GS1 usprawni przepływ informacji o towarach i szczegółowych informacji o zawartości przesyłek. W roku 2018 GS1 China rozpoczęła strategiczną współpracę z Chińską Administracją Celną (GAC) celem usprawnienia wymiany danych o towarach przy eksporcie i imporcie w oparciu o GDSN (Global Data Synchronization Network – Sieć Globalnej Synchronizacji Danych) i powiązania zharmonizowanej klasyfikacji celnej z klasyfikacją GS1 GPC (Global Product Classification – Globalna Klasyfikacja Produktów).

Unikalna identyfikacja, automatyczne gromadzenie i współdzielenie danych o ruchu towarów i przesyłek oraz digitalizacja codziennych procesów biznesowych efektywnie wspierają interoperacyjność między partnerami TSL. Digitalizacja i nowe technologie tworzą bardziej efektywny łańcuch wartości we wszystkich branżach, ale mówienie tym samym językiem od początku do końca łańcucha dostaw jest warunkiem podstawowym poprawy efektywności i zwiększenia jego transparentności. Istnieje ogromna przestrzeń dla innowacji w obszarze TSL, a standardy GS1 aktywnie je wspierają.